Hoge bloeddruk ?

Het hart pompt bloed in de bloedvaten door zich bij elke hartslag samen te trekken en dan weer te ontspannen.

Dit geeft een bepaalde druk in de bloedvaten: de bloeddruk. De bloeddruk kan worden gemeten met een bloeddrukmeter. De zogenaamde bovendruk (systolische bloeddruk) geeft de druk aan wanneer het hart zich samentrekt. De onderdruk (diastolische bloeddruk) is de druk wanneer het hart zich ontspant. De bloeddruk wordt uitgedrukt in mmHg: millimeters kwik.

Een normale bloeddruk bij volwassenen schommelt rond een bovendruk van 120 mmHg en 80 mmHg onderdruk. Bij een verhoogde bloeddruk is de bovendruk hoger dan 140 en de onderdruk hoger dan 90. De bloeddruk verandert voortdurend, afhankelijk van bijvoorbeeld emoties, activiteiten en spanning.

Een hoge bloeddruk (hypertensie) verhoogt het risico op hart- en vaatziekten. Om te kunnen beoordelen of de bloeddruk te hoog is, zal de arts daarom meerdere metingen verrichten binnen een bepaalde periode.

Oorzaken

De oorzaken van een verhoogde bloeddruk zijn meestal niet bekend. De bloeddruk kan verhoogd zijn omdat het lichaam te veel zout en water vasthoudt.
Daardoor neemt de hoeveelheid bloed die in omloop is toe, en mede daardoor de druk op de vaatwanden. Ook is het mogelijk dat de vaatwand niet elastisch genoeg is. Het is echter nog niet helemaal duidelijk welke mechanismen ten grondslag liggen aan een verhoogde bloeddruk. Duidelijk is wel dat de kans op hart- en vaatziekten toeneemt: de hartspier moet meer arbeid verrichten en er kan ook schade aan de vaatwand ontstaan. Bij een hoge bloeddruk worden vaak medicijnen voorgeschreven. Maar ook dan blijft een gezonde leefstijl van belang.

Voedingsadvies

Het aanpassen van de leefstijl kan bijdragen aan het omlaag brengen van de bloeddruk door:

– in geval van overgewicht: af te vallen
– gezond en gevarieerd te eten, met veel groente en fruit, veel vezels, volkoren graanproducten en weinig verzadigd vet
– regelmatig lichaamsbeweging te nemen
– niet te roken
– weinig stress
– de consumptie van alcohol te beperken
– matig te zijn met zout en gezouten producten
– geen drop eten.

Een gezond eetpatroon met veel groente en fruit draagt bij aan een goede bloeddruk. Dat komt doordat groente en fruit kalium leveren, dat de bloeddruk verhogende werking van natrium tegengaat. Uit studies blijkt dat een ruime hoeveelheid groente en fruit met 3 gram extra kalium per dag, bij volwassenen van rond de 40 jaar leidt tot een afname van de bovendruk van circa 3 millimeter (mmHg).
Deze daling verkleint de kans op hartziekten met ongeveer 13%. De bloeddruk wordt verder verlaagd in combinatie met andere dieetmaatregelen. Het effect van deze maatregelen verschilt per persoon.

Vroeger kreeg iedereen met een verhoogde bloeddruk een streng natriumbeperkt dieet voorgeschreven. Inmiddels is bekend dat een natriumbeperkt dieet niet bij iedereen de bloeddruk evenveel verbetert. Vooral mensen die “zoutgevoelig” zijn hebben er baat bij. – Zij zullen merken dat de bloeddruk daalt na een maand een natriumbeperkt dieet te hebben gevolgd. Overigens is het wel voor iedereen goed matig te zijn met zout. Gemiddeld eet de Nederlander zo’n negen gram zout per dag. Dit is 3600 milligram natrium, terwijl het lichaam in normale omstandigheden ongeveer 400 milligram per dag nodig heeft. We krijgen dus gemiddeld al veel meer zout binnen dan we nodig hebben.

– Drop en zoethoutthee kunnen de bloeddruk verhogen door de stof glycyrrhizine. Het gehalte kan per soort drop verschillen. Algemeen geldt het advies om per dag niet meer dan 50 tot 150 gram drop te eten.
– Theedrinkers moeten om dezelfde reden matig zijn met zoethoutthee, maximaal 0,6 liter per dag. Alcohol verhoogt de bloeddruk vanaf 2 glazen per dag.

Bloeddruk verlagen

Regelmatig thee drinken en dan vooral groene thee is zeker slim om te doen. Thee is rijk aan antioxidanten en onderzoek heeft zelfs aangetoond dat groene thee het risico op bepaalde soorten kanker kan verminderen. Het interessante aan groene thee is dat het rijk is aan flavonoïden. Een antioxidant erg belangrijk om hart- en vaatziekten te voorkomen. Een belangrijke aanvulling is om alleen thee te drinken tussen de maaltijden door. Tijdens een maaltijd is geen goed idee omdat thee de absorptie van bepaalde mineralen (zoals ijzer) kan verhinderen.

– Selderij is bloeddrukverlagend. Rouwe bleekselderij verlaagt hoge bloeddruk. Het is vocht afdrijvend en verwijdt de bloedvaten.

– Rozijnen zijn eveneens bloeddrukverlagend.

– Kokoswater verlaagd eveneens de bloeddruk.

– Bosbessen verlagen de bloeddruk en voorkomen hoge bloeddruk.

– Bietensap verlaagd de bloeddruk.

H.C. Gerrits,